برای برقراری ارتباط موثر با دیگران ،باید به سخنان آنان گوش فرا دهید. بدیهی است گفتن این جمله بسیار آسان تر از عمل کردن به آن است ولی باید بیاموزید که به طرف مقابل خود فرصت سخن گفتن بدهید و روی گفته های او دقت کنید.
هیچ کس تمایل ندارد با افرادی که نسبت به او بی توجه هستند ، گفت و گو کند.اگر فرزندتان احساس کند که شما توجهی به او ندارید و به سخنانش گوش نمی کنید،ارتباط و گفت و گو با شما را کاهش خواهد داد.
به عنوان مثال:
پسری می خواهد با پدرش که سخت مشغول مطالعه ی روزنامه است صحبت کند .چندبار با او سخن می گوید ولی می بیند که پدرش روزنامه را جلو روی خود گرفته و او حتی چهره ی پدرش را نیز نمی تواند ببیند بنابراین از ادامه صحبت مایوس می شود.
برای این که فرزندتان به صحبت و ارتباط بیشتر با شما تشویق شود و احساسات و عقاید خود را با شما مطرح سازد،باید به سخنان او توجه کنید.اگر فرزندتان مشغول صحبت با شماست ، سعی کنید از کاری که دارید دست بکشید و به سخنان او توجه کنید.
- سعی کنید احساسات فرزندتان را درک کنید.
بسیاری از اوقات که فرزندمان درباره احساسات و روحیات خود با ما سخن می گوید، سعی می کنیم احساسات او را تغییر دهیم و او را قانع کنیم که به گونه ای دیگر فکر کند، دراین صورت نوجوانی که با او این گونه برخورد شده است ، ارتباط گفت و گو با والدین خود را کاهش خواهد داد.
به عنوان مثال :
فرزند شما با عصبانیت وارد منزل شده و می گوید که معلم ما خیلی بد است و من از او متنفرم.ببینید چقدر برای ما تکلیف درسی تعیین کرده است! او فکر می کند که تنها کاری که باید بکنیم این است که در اتاقمان بنشینیم و تمام روز مشغول انجام تکالیف درسی شویم؟ یک مادر معمولی جواب می دهد( ببینم چه تکالیفی به تو گفته است؟)او پس از دیدن آنها می گوید: (این که چیزی نیست ، او این تکلیف ها را از تو خواسته تا با انجام دادن آنها در درس هایت پیشرفت کنی و وقتی بزرگ شدی شغل خوبی داشته باشی). مادرش در واقع به او می گوید (تو نباید ناراحت باشی) پاسخ مناسب تر این بود که گفته می شد (رئیس من هم یکبار کارهای زیادی از من خواست .من فکر کردم هیچ گاه قادر به انجام آنها نخواهم بود ، به همین جهت بسیار عصبانی شدم و فکر کردم که او پست ترین آدم روی زمین است.می فهمم چه احساسی داری).
اگر برخورد شما به گونه ای باشد که به او بفهماند شما به جای رد یا تایید اظهارات او،درکش کرده اید،به صحبت خود با شما ادامه خواهد دادو ارتباطش را با شما بیشتر خواهد کرد.
- به احساساتی که در ورای سخنان و رفتار ها پنهان هستند توجه کنید.
وقتی فرزندتان با شما سخن می گوید ،ممکن است احساس و انگیزه ای در پی سخنان او پنهان باشد.اگر شما صرفا به ظاهر سخنان او توجه کنید.نمی توانید انگیزه و احساس او را درک کنید بنابراین از ورای ظاهر گفته ها و رفتار ها به انگیزه ها و احساساتی که پشت آنها پنهان است توجه داشته باشید تا بتوانید ارتباطی موثر با فرزندتان برقرار نمایید.
به عنوان مثال:
پسری با عصبانیت وارد منزل شده و در را به هم می کوبد و می گوید فلانی موجودی رذل و حقیر است.او بدترین شخصی است که در تمام عمرم دیده ام.مادرش از او می پرسد: چه اتفاقی افتاده ؟ پسر توضیح می دهد که آن مرد به او قول داده بوده است که در ازای کاری که برای او انجام می دهد پولی به او پرداخت کند ، اما وقتی که کار به پایان رسیده ،یک سکه هم به او نپرداخته است.مادر او وقتی می بیند عصبانیت و غر زدن فرزندش ادامه دارد به او می گوید: دیگر بس است ،خودت را کنترل کن.بهتر است دیگر در را هم محکم به نزنی چون اگر بشکند باید خسارت آن را بپردازی.
در این مثال نیز مادر باید درباره ی عصبانیت و ناراحتی فرزندش صحبت میکرد و توجهی به رفتار های او نشان نمی داد . او از این طریق می توانست مانع از ادامه ی رفتار های تخریبی و داد و بیداد او شود.
- ارتباط از طریق اشاره کردن.
احساسات،برداشت ها، دلبستگی ها و تنفرها می توانند از راه هایی همچون شدت صدا و حرکات بدن و یا تغییر قیافه به دیگران منتقل شوند.
به عبارت دیگر ،ارتباط بدون سخن گفتن هم امکان پذیر است.در برخورد با نوجوانان باید به این حالت ها توجه داشت تا بتوان احساسی را که در ورای سخنان خود دارند، درک نمود.
نیازی نیست به فرزندتان بگویید ، (به گفته هایت توجه ندارم) بلکه با حالت هایی که به خود می گیرید این مفهوم را منتقل می کنید.این حالت ها باعث می شود تا ارتباط فرزندتان با شما کاهش یابد.
مرکز بهداشت شهرستان مانه و سملقان
واحد سلامت روان